Enkele later geplaatste stukken zijn te bereiken via schackmann.nl
Tenzij anders vermeld komen alle archiefstukken uit Drents Archief toegang 0186, het archief van de Maatschappij van Weldadigheid. Om praktische redenen staan sommige van de hieronder genoemde stukken op www.schackmann.nl/proefkolonie.
Cursieve stukje in of tussen de transcripties zijn opmerkingen van mij. Een vraagteken tussen haakjes (?) betekent dat ik het echt niet kon lezen. Als er (…) staat, heb ik een stukje weggelaten.
———————————————————————————————–
- juli 1818: De kassier van de Maatschappij Petrus Ameshoff doet geheimzinnige suggesties voor het aankopen van grond voor de proefkolonie.
- augustus/september 1818: Plaatselijke subcommissies slaan bij hun voordrachten voor proefkolonisten een nogal dwingende toon aan.
- midden oktober 1818: Als de opening van de proefkolonie nadert, sturen enthousiaste rijmelaars werkliederen voor kolonisten.
- 29 oktober 1818 en verder: Vanaf de 29ste komen ze aan, directeur Benjamin van den Bosch maakt een keurige lijst van de aankomst van de eerste proefkolonisten.
- 29 oktober 1818 en verder: Hier de uitgetypte lijst van de proefkolonisten op aankomstdatum. De namen staan een stukje hieronder op plaatsen van herkomst en elders op de site op alfabetische volgorde.
- november 1818: Om ook lekker bezig te zijn als het landwerk stil ligt, worden materialen voor de spinarbeid aangevoerd.
- december 1818: alle proefkolonisten zijn er; aan een overzicht van plaatsen van herkomst valt goed te zien dat de proefkolonisten met opzet uit alle hoeken van het land geselecteerd zijn.
- Op 11 en 15 december 1818 creëert de familie Burks een enorme rel door twee brieven naar het thuisfront te sturen, waarin niet bijster positieve dingen over de proefkolonie staan.
- januari 1819, de subcommissie van weldadigheid Steenwijk reageert op het van de kolonie wegsturen van haar gezin, zij is ‘van achteren bedrogen’.
- augustus 1819, directeur Benjamin van den Bosch reikt beloningen aan proefkolonisten uit, voor bestrijding van een veenbrand en andere zaken.
- september 1819, na het fiasco van de eerste proefkolonist uit Amersfoort is de subcommissie aldaar erg blij met de zeer tevreden brief van zijn opvolger Hopman.
- februari 1820, de proefkolonisten laten het beste van zichzelf zien door ‘liefde giften’ voor de slachtoffers van de watersnoodramp in Gelderland te schenken.
- juni 1820, Benjamin van den Bosch beoordeelt alle proefkolonisten op hun prestaties als kolonist en hun prestaties als koloniaal huisgezin ten behoeve van de eerste medaille-uitreiking.
- januari 1821, de Raad van Policie wordt opgericht en van de Permanenente Commissie komt een bekendmaking welke gedragingen voortaan strafbaar zijn.
- februari 1821, klachten over hun armoedig bestaan op de proefkolonie leiden tot ongerustheid bij subcommissies en uiteindelijk tot uitkeringen zonder dat die door arbeid verdiend zijn.
- september 1821, in het jaarverslag wordt een lijst gepubliceerd met de jaarinkomens van de proefkolonisten over het jaar 1820. Beetje opgeleukt, dat wel.
- oogst 1821, in een staat van ingenomen veldvruchten, met vermelding van het tegoed of schuld der kolonisten (volgt nog)
- december 1821, in verhaalvorm over proefkolonist en mr. smid Matthijs Muller die kerst 1821 zo in de problemen raakt, dat hij kort daarop de kolonie verlaat. Waar hij later veel spijt van krijgt.
- maart 1822, om desertie tegen te gaan, laat de directeur drie jongens een ‘strenge correktie‘ op de Ommerschans bijwonen
- mei/juni/juli 1822, verslagen van dokter Schuurman over de ziekte op de proefkolonie, met daarin medische inzichten, die in onze hedendaagse ogen een tikje vreemd zijn.
…